İmza incelemesi konusuna geçmeden önce imzanın tanımı ve ayırt edici özellikleri hakkında fikir sahibi olmanız, imza incelemesi konusunda daha verimli bilgilere sahip olmanızı sağlayacaktır. İmza, girildiği metnin imzalayan tarafından bilindiğini ve kabul edildiğini gösteren resmi bir belgedir. Belgeyi imzalayan kişi, belgeden doğan tüm sorumluluğu kabul etmiş sayılır ve bu bir borcu, yükümlülüğü veya taahhüdü olduğunu gösteren resmi bir işlemdir.
Tıpkı DNA vb. biyometrik veriler bireyleri tanımlayan özellikleri gösteriyorsa, imzalar da bireylerin ayırt edici özelliklerinden biridir. Günlük hayatta sıklıkla kullanıldığı için imzalar birey için büyük önem taşımaktadır. İmza, sahibinin maddi ve manevi sorumluluğunun hukuki bir kanıtıdır. Hukuki sorumluluğa konu olan imza, çeşitli bilimsel yöntemlerle incelenmekte ve analiz sonuçlarına göre sorumluluğu sahibine devretmektedir.
İmza İncelemesi Nedir?
İçindekiler
Grafoloji olarak bilinen el yazısı ve imza incelemesi, mevcut imzaların ve el yazısının bir kişiye ait olup olmadığını araştıran bilim dalıdır. İmzada kullanılan alfabetik karakterler, kişilerin imzadaki kaligrafisini yansıttığı kabul edilir. İmza incelemesinde nelere bakılır? konusu da bu noktada oldukça merak edilmekte olan bir konudur. Bireyler yazarken veya imzalarken belirli bir alışkanlık sergilerler. Bu alışkanlıklar arasında el ve kol anatomisi, el işlevi, kişilik yapısı, eğitim düzeyi, meslek, yazma ve imzalama sıklığı ve daha fazlası yer alır. Birçok faktör onu etkiler.
İmza İnceleme
Bu benzerlikleri veya farklılıkları araştırarak, çoğu zaman imzayı inceleyen kişi tarafından incelenen imza veya belgenin, imza ve karşılaştırılabilir belgelerle aynı maharete sahip olup olmadığını belirlemek mümkündür. İmza sahteciliği günümüzde çeşitli yöntemlerle yapılmakta ve imza doğrulayıcılar tarafından gerekli karşılaştırmalı testler yapılarak bu sahtecilik ortaya çıkarılmaktadır. İmzayı kontrol etmek için bir uzman (el yazısı uzmanı) tarafından yapılan kontrolde, imzayı kimin imzaladığı belirlenir.
İmza İncelemesi Nasıl Yapılır?
İmza incelemesi kim yapar? sorusunun da irdelenmesiyle birlikte imza incelemesinin grafoloji uzmanı tarafından yapıldığı bilinmektedir. Günümüzde imza sahteciliği çeşitli şekillerde yapılmakta ve imza değerlendiricileri tarafından gerekli ve karşılaştırmalı testler yapılarak bu sahtecilik ortaya çıkarılmaktadır. İmza denetçisi (grafoloji uzmanı) tarafından kontrol edildikten sonra imzayı atan kişinin kimliği belirlenir.
Mikroskoplar, çeşitli ışık kaynakları vb. geometriler aracılığıyla yapılan imza incelemesi; imza kontrolü, resimler ve raporlarla desteklenir. Kağıda çizilen bir imza örneğinin görüntüsü, bir belge inceleme laboratuvarında gerçekleştirilen bir imza incelemesinin ardından bir imza inceleme uzmanı tarafından analiz edilir. Grafoloji alanında yapılan çalışmalar matematiksel ve istatistiksel veriler kullanılarak değerlendirilmektedir. Denetimden sonra, imza yüksekliği, görüntü alanı, tam genişlik, tam yükseklik, yatay ve genel ve yerel eğim açısı, taban çizgisi, köşe noktası sayısı, kesişme sayısı kullanılır.
Bir imza kontrol kaydında bulunan imzaya özgü unsurlardaki farklılıklar, imzanın farklı kişiler tarafından imzalandığını gösterebilir. Bununla birlikte, bir imza denetçisi, insanların imzalarında herhangi bir doğal farklılık olup olmadığını belirleyebilir. Kontrol edilen imza ile karşılaştırılan imza arasında görünüşte benzerlikler olduğu kadar farklılıklar da olabilir.
Bu imza farklılıkları imza inceleyicisi tarafından incelenir ve bu farklılıkların kişinin bilinen imzasının bir parçası olup olmadığı belirlenir. Ayrıca, uzman olmayan kişiler tarafından imza inceleme uzmanı olarak yapılan değerlendirmeler yanıltıcı sonuçlara yol açacaktır. Çalışmalarda, bilgi sahibi olmayan analistlerin bazen doğru kararlar verdiği tespit edilmiş olsa da çalışmalar imza denetleyicilerinin daha doğru kararlar verdiğini kanıtlamıştır. Ve bu kararlar insanların belirli hak ve özgürlükleri konusunda oldukça önemlli bir noktadır.
İmza İncelemesi İçin Ne Gerekir?
İmza incelemesi için önce resmi bir karar verilmelidir. Bu karar bir mahkeme veya savcının kararı olabilir. Kararın istendiği anda özel kriminal laboratuvarlarda imza kontrolleri yapılabilir.
İmzalar her zaman birbirinden farklıdır ve insanlar, imza atarken hiçbir zaman aynı hareketi ve işareti benzer yapamamaktadır. Bu özellik nedeniyle imza tamamen yenilenemeyebilir. Buna doğal çeşitlilik denir. Bu nedenle iki imzanın örtüşmesi mümkün olmadığı için uzmanlar tarafından bu bir sahte imza incelemesi olarak da değerlendirilmektedir. İmza incelemesi; imzanın nerede yazıldığına, kullanılan yazı aracına (kalem, kağıt vb.), yapıştırıldığı duruma, hatta sahibinin akli veya fiziki durumuna, bağlıdır. Bu nedenle bahsedilen etmenlerin oldukça dikkate alınması gereklidir.
İmza İncelemesi Ne Kadar Sürer?
Hakim, ortalama süre olarak 1 ay tanımaktadır. Bilirkişi ilk değerlendirmesinde inceleme sürecinin uzayacağını düşünürse mahkemeden ek süre talep eder ve mahkeme bilirkişiye 3 aya kadar uzatma izni verir.
İmza Süreci
İmza İncelemesi Hangi Alanlarda Gereklidir?
İmza incelemesi hukuk, ceza davalarında; kamu ve özel hayatın çeşitli alanlarında vazgeçilmez bir bilim ve uzmanlık alanıdır. Çünkü sadece kurcalamayı veya reddetmeyi değil, aynı zamanda tehdit mektupları veya şantaj, yazılı kimlik tespiti ve hatta cinayet vakaları gibi ceza hukukunun birçok farklı alanını da içerir. Yere ya da duvara ve bazen de kurbanın yüzüne yazı yazılması, adli tıp birimlerinin vücuduna kazınmış bir yazıttan suçlunun kimliğini bulmasına yardımcı olmaktadır. El yazısı ve imza, kan, saç veya parmak izi gibi fiziksel kanıtlardır ve sahibinin kimliğini belirlemeye yardımcı olur.
Özel bilgi ve teknik gerektiren mektup veya imzaların incelenmesi için Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 85’inci ve Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 309’uncu maddelerinde tanımlanan ve sonuçları konusunda uzman bir kişi ile görüşülmesi gerekmektedir. Bu konunun resmi incelemesi kuruluş kanunu hükümlerine göre Adli Tıp Kurumu, Kriminal Polis ve Jandarma Laboratuvarı ve Üniversitelerin yetkili birimlerine aittir.
Sahte imza tespiti konusunda da söz konusu metni karşılaştıran veya destekleyen yazma standartları, yalnızca materyali doğru bir şekilde değerlendirmek için değil, aynı zamanda sonuçların veya görüşlerin doğruluğunu belirlemek için de temel oluşturur.
El yazısı incelemesi nasıl yapılır yazımıza da mutlaka göz atın.
