Adli balistik; balistik biliminin hukuka uygulanması olarak kısaca tanımlanabilir. Genişletilmiş tanım olarak, balistik biliminin prensiplerini kullanarak, ateşli silahın kullanıldığı bir vaka ile ilgili inceleme yapıp maddi gerçeğin ortaya çıkarılarak raporlanmasıdır. Bu durumda ateşli ve ateşsiz silahla Yaralama ve ölümle sonuçlanan vakaların tamamı Adli balistik incelemesinin konusudur denebilir.
Balistik inceleme nedir?
İçindekiler
Balistik inceleme ya iç balistiğin ya dış balistiğin ya da hedef balistiği incelemesinin bir konusu olarak karşımıza çıkar. İç balistik incelemesinde ağırlıklı olarak mermi çekirdeği mukayesesi, kovan mukayesesi, mermi çekirdeklerinin hangi silahtan atıldığına dair incelemeler yapılır.
Dış balistik; mermi çekirdeğinin silahın namlusundan çıktığı anda başlar ve hedefe ulaşıncaya kadar ki davranışıyla ilgilenir. Bu kapsamda atışın yeniden yapılandırılması çalışmasıyla atış açısı, giriş açısı, atış mesafesi tespitine yönelik incelemeler yapar.
Hedef balistiği incelemesi ise mermi çekirdeğinin canlı veya cansız hedeflerdeki etkisi, tahribatı ve nasıl davrandığı konularını inceler. Bu bağlamda canlı hedeflerdeki etkisi ve tahribatı bir alt başlık olan yara balistiği incelemesinin konusudur.
Bu incelemelerin haricinde, ateşli silahla işlenmiş bir öldürme veya yaralama vakasında, şahsın planlı- Hedef Gözeterek – Kasten mi ateş ettiği yoksa Rastgele – Taksirle mi ateş ettiğine dair bilirkişilik incelemeleri de olmaktadır.
Ayrıca kolluk birimlerinin yaptığı silahlı operasyonlarda çıkan çatışma sonrası ele geçen silahlar ve diğer balistik bulgularla ilgili verilen kriminal laboratuvarların raporlarının kritik edilmesi yanında, verilen atış mesafesi tespitiyle ilgili raporun yorumlanması yine talep edilen bilirkişilik raporlarındandır.
Özellikle ülkemizde atış mesafesi tespitinde elektron mikroskobu yerine halen atomik absorbsiyon cihazının kullanılması ve elde edilen sonuçların tartışmalı olması bu raporların yorumlanmasını neredeyse zorunlu kılmaktadır.
Mermi Çekirdeği ve Kovan incelemesiyle silah tespiti yapılabilir mi?
Mermi çekirdeği üzerinde bulunan yiv set izleri ve kovan dip tablasında bulunan izler bu tespiti yapmayı mümkün kılar. Sınıfsal mukayese
Örneğin kovan incelemesinde Çap, Ateşleme iğnesi izinin yeri, Ateşleme iğnesi izinin büyüklüğü, Çıkarıcı ve tırnak izlerinin lokasyonu, Çıkarıcı ve tırnak izlerinin şekli ve büyüklüğü, Çıkarıcı, Tırnak ve iğne izlerinin birbirlerine göre konumları silahın marka ve modeliyle ilgili bilgi verir. Ateşleme iğnesi izi, Dip tabla izi, Tırnak izi ve Çıkarıcı izi bu kovanın hangi silahtan çıktığının kesin tespitini mümkün kılar. Aynı tespitler mermi çekirdeği için de geçerlidir.
Balistik inceleme ne kadar sürer?
Emniyet ve jandarma laboratuvarı gibi resmi bilirkişilik raporu veren kurum laboratuvarlarında balistik inceleme ve raporlama süresi, iş yoğunluğu sebebiyle bazen birkaç ayı bulabilmektedir. Özel bilirkişilik raporu veren balistik uzmanlarının inceleme ve raporlama süresi inceleme konusuna göre bir günden birkaç haftaya kadar sürebilmektedir.
Resmi bilirkişi raporlarında 1 ay ile 3 ay arası değişen süreleri bulunurken, Union Kriminal gibi özel bilirkişi raporlarında ortalama 1 hafta içerisinde genellikle hazırlanmış olur.
Balistik silah ne demek?
Ateşli silahların kullanıldığı olaylarda olay yerinden elde edilen bulguların alt bilim dallarının incelenerek delil niteliğine kavuşturma işlemine denir.
Eldeki barut izi kaç günde çıkar?
Barutun yanma ürünlerinden kaynaklı atış artıkları namlunun ağzından itibaren belirli mesafelere gidebildiklerinden, mesafeye de bağlı olarak bunların canlı hedefin cilt veya elbiselerinin üzerinde kaldığını görüyoruz. Atış artıklarının dağılımına bakarak bu mesafenin tespit edilmesi atış mesafesinin tayini açısından çok önemlidir. Bu bağlamda bitişik atış, yakın atış ve uzak atış tespitleri yapılır.
Barut yanma ürünlerinin saptanabileceği diğer bir yer ise, silahı tutan kişinin elidir. Ateşlemeyle birlikte namludan ve silahın mekanik boşluklarından çıkan atış artıkları tersine basınç etkisi ile silahı ateşleyen ele ve iki elle kavrandıysa her iki ele de bulaşır.
Atış sonrası bu artıklar eller yıkanmadığı takdirde birkaç saat ellerde kalabilir. Ellerin elbiseye ve başka yerlere sürtünmesiyle zamanla azalma olacağından tespiti zorlaştığı gibi limit miktarların da altına düşer.
Ellerde atış artıklarının çıkması kişinin ateş ettiğini ispatlar mı?
Kişinin ellerde atış artıklarının çıkması her zaman o kişinin ateş ettiğini ispatlamaz.
- El üstünde atış artıklarının tespiti o elin ya ateş ettiği veya atış sırasında silaha yakın mesafede olduğunu gösterir.
- Avuç içinde atış artıklarının tespiti o elin ateşlenen silahı tuttuğunu veya ateş etmediği halde atış artıklarının bulunduğu yüzeylere temas ettiğini ya da atış sırasında ateşlenen silaha yakın mesafede olduğunu gösterir.
- Olayla ilgisi olmadığı halde atış artıklarının bulunduğu yerlere(bitişik ve yakın atışlarda mermi çekirdeği deliğinin yakın civarı, atışta kullanılan silah ateş ede elle tokalaşma vs.) temas eden ellerde de atış artıkları bulunabilir.
- Olayla ilgisi olmadığı halde olaydan kısa bir zaman önce başka bir amaçla ateş eden elde atış artıkları bulunabilir.
- Ateş eden el veya ellerin atıştan sonra yıkanması veya silinmesi durumunda atış artıkları elde ya hiç kalmamakta ya da çok az miktarda kalabilmektedir.
- Silahın cinsine, tutuluş şekline ve patlamanın tam olup olmamasına bağlı olarak ateş eden ele atış artıkları bulaşmayabilir. Toplu tabancaların veya uzun namlulu silahların kullanıldığı olaylarda tetiği çeken ele atış artıklarının bulaşması çok zayıftır.
- Eldivenli el ile yapılan atışlarda ele atış artıkları bulaşmaz.
Balistik uzmanı ne iş yapar?
Balistik uzmanı bilimsel metotlar ile incelemeler yaparak rapor vermeye yetkili kişilerdir.
Union Kriminal Balistik İnceleme Hizmeti
Union Kriminal, alan tecrübesi de olan akademisyen kadrosuyla adli balistik incelemesi konulu incelemelerin tamamını yapmaktadır.
